Güneydoğu Anadolu Bölgesi Neden En Sıcak Bölgedir?
Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ nin yedi coğrafi bölgesinden birisidir. Türkiye’ nin yaklaşık yüzde 10’luk bir kısmını oluşturur. Bölgenin kuzey kısmında yer alan Güney Toros Dağları’ ndan başlayan sınırları, güneyde Suriye ve Irak’ a kadar uzanır. Orta Fırat ve Dicle bölümlerinden oluşan bölgenin kuzeyinden ve doğusundan Doğu Anadolu Bölgesi, batıdan Akdeniz Bölgesi, güneyde ise Suriye ile çevrilidir. Sanılanın aksine Türkiye’de yaz aylarında Akdeniz sahilleri değil Güneydoğu Anadolu Bölgesi Türkiye’ nin en sıcak kara parçası olma özelliğini taşır.
Orta Fırat Bölümü
Orta Fırat Bölümü ile Dicle Bölümü arasında sınır isimlerinden de anlaşılacağı üzere Fırat, Dicle nehirleri ile Karacadağ dağı ile belirlenmiştir ki bu dağların ve akarsuların varlığı iklimlerini dolayısıyla sıcaklıklarını da etkilemiştir. Türkiye’ nin günümüze kadar termometre ile ölçülmüş en yüksek sıcaklığı ise yine bölümde yer alan Şanlıurfa ilidir. (61 derece) Bu bölümde önemli sanayi kuruluşların bulunduğu Gaziantep, Şanlıurfa ve Adıyaman illeri bulunur. Hatta bölgedeki sıcaklık özellikle yaz aylarında Akdeniz sahillerinde bile fazla olmasından dolayı pamuk üretiminden birinci olan il Şanlıurfa’ dır. Bölgenin sıcak olmasının sebeplerinden en önemlisi şüphesiz ki Suriye çöllerine yakın olması ve güneyden esen Samyeli Rüzgarlarının getirdiği sıcak hava akımıdır.
Dicle Bölümü
Dicle bölümünde karasal iklim etkilidir. Bölümde yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuktur Bölümün yüksek kesimlerinde kar yağışı görülür. Sıcaklık ise 0 derecenin altına kadar düşer. Bir genel kültür bilgisi açısından önemli olması nedeniyle belirtilmesi gerekir ki Türkiye’de yaz ve kış ayları arasında en fazla sıcaklık farklı Güneydoğu Anadolu Bölgesinde görülür. Bunun en büyük sebebi şüphesiz ki güneyden gelen sıcak hava basıncı ve denizin olmayışıdır. Bölgenin en gelişmiş şehri Diyarbakır’dır ve burada karpuz ürünü ile meşhurdur. Bölümün diğer şehirleri ise Mardin ve Şırnak’ tır. Ayrıca bu bölüm özelinden bütün Güneydoğu Anadolu Bölgesinde maksimum nem oranı yüksek olduğundan yağış az ve ormanlar yok denecek kadar azdır. Bitki örtüsü bozkırdır.
Bölgenin Sıcak Olmasının İklim ve Coğrafi Sebepleri
Nem Nedir?
Kısa tabiri ile havada bulunan su buharına nem adı verilir.
Maksimum Nem Etkisi
Birim metreküp havanın taşıyabileceği maksimum nem miktarına denir. Maksimum nem sıcaklığa bağlı olarak değişir. Sıcaklık arttıkça hava genleşme yağacağından taşınabilir nem oranı da artış gösterir. Böylece havada yeteri miktarda su olmadığından yağış olmaz. Önemli bir bilgi olarak Sıcaklık ile maksimum nem doğru orantılıdır. Bu sebeptendir ki en ülkenin en sıcak bölgesi olan Güneydoğu’da yaz aylarından yağış yok denecek kadar azdır.
Basınç Etkisi?
Türkiye’ye yaz aylarında Güneydoğu’dan giriş yapan Basra Termik Alçak Basıncı çöl bölgelerinden geldiği için sıcak havayı da beraberinde getirir. Termik kökenli bu basınç karaların fazla ısınması ile oluşur ve Güneydoğunun çok sıcak olmasının sebebinin altında yatan temel etken de budur.